Aan wie overhandigen: verschil tussen versies

Huidige versie van 28 apr 2023 om 10:16

Aan wie overhandigen?

In principe overhandigt u de petitie aan alle gekozen volksvertegenwoordigers. Dus een gemeenteraad of de Tweede Kamer. Die hebben daar altijd procedures voor. Het petitierecht, dat u de petitie mag overhandigen, staat in de Grondwet.

Soms blijkt het mogelijk om een petitie aan een wethouder, staatssecretaris of minister te overhandigen. Dit kan oprecht een vlotte en constructieve manier zijn om direct te kunnen overleggen met degene die erover gaat. Met name als u een kleine petitie heeft die over (technische) details gaat en/of een alternatieve, betere manier voorstelt om hetzelfde te bereiken als het voorgenomen plan is. Volksvertegenwoordigers hoef je daar niet mee lastig te vallen, beter is het om dan gelijk aan tafel aan te schuiven bij de uitvoerder die erover gaat.

Maar dit kan ook een opzet zijn van de bestuurder om een 'lastige' petitie die in de weg zit te ontzenuwen. Bijvoorbeeld door uw petitie met extra aandacht van journalisten te ontvangen en gelijk mooie, maar vage beloftes te doen voor de microfoon en televisiecamera. Daarna 'gaat de deur dicht' en wordt het moeilijk om concreet te worden of weer een afspraak te maken. Zo bent u effectief op een zijspoor gezet terwijl het voor de buitenwereld lijkt alsof er goed naar u geluisterd wordt. Voordat u erachter komt wat u overkomen is zijn er alweer weken of maanden verstreken en ondertussen zijn er onomkeerbare besluiten genomen. De volksvertegenwoordiging wordt tegelijkertijd ook afgeleid door een dergelijke gewiekste bestuurder.

Wie is de baas?

Daarom kunt u bijna altijd beter beginnen bij de gemeenteraad of de Tweede Kamer. Overhandigen aan de bestuurder kan ook parallel eraan. De volksvertegenwoordigers kunnen besluiten om uw petitie gelijk door te schuiven naar de wethouder of minister in kwestie als dat handiger is. Uw petitie is dan in ieder geval bekend bij voor- en tegenstanders die er onderling een debat over kunnen voeren. Er is bijna altijd wel een partij te vinden die uw petitie wil steunen. Ook kunnen de volksvertegenwoordigers in de gaten houden wat er met uw petitie gebeurt en ernaar vragen.

Bedenk dat de gemeenteraad of de Tweede Kamer de baas is van de bestuurders. Het is een doodzonde voor een bestuurder om een vraag van de volksvertegenwoordiging niet te beantwoorden, zoals 'kijk naar deze petitie en geef er een antwoord op'. Terwijl het geen enkel probleem is voor een bestuurder om vragen van burgers niet te beantwoorden. Gebruikelijk voor een bestuurder is om alleen nog eens uit te leggen wat er al besloten is.

Petitie is een ingekomen stuk

Een aan de gemeenteraad overhandigde petitie is als het goed gaat een formeel ingekomen stuk. Het wordt gearchiveerd, het wordt genoemd in de notulen van de vergadering, het krijgt vaak ook een nummer. Het is niet te ontkennen. Van een overhandiging aan een wethouder blijft soms alleen een foto in de krant over en verder niets. Goed voor het imago van de wethouder, maar u staat met lege handen. De overbelaste, overwerkte volksvertegenwoordiging weet evengoed van niets als u niet fysiek langs komt om ze te overtuigen van uw petitie. Of de volksvertegenwoordigers lezen er wel over in de krant en gaan mee met het idee dat er rekening wordt gehouden met de petitie. Ook al is dat dus uiteindelijk niet zo.

Aan alle partijen tegelijk overhandigen

Het is belangrijk om een petitie altijd aan de hele gemeenteraad of Kamer te overhandigen en niet aan een enkele partij. Het doel is juist om het debat tussen partijen op gang te brengen over een vraag die uit de samenleving komt. Dit vraagt alle partijen om zich erover uit te spreken.

Een enkele partij kan, als ze het belangrijk genoeg vinden, altijd zelf al een onderwerp inbrengen. Dat kunt u altijd vragen met een telefoontje of ander berichtje aan een partij. Vinden ze het belangrijk genoeg, dan is het overbodig om een petitie met meerdere ondertekenaars hetzelfde te laten vragen. Maar dat betekent niet dat andere partijen zich er dan ook over zullen uitspreken. Het gevaar is dat de verdere afhandeling nu bij die ene partij terecht komt en andere partijen het zich niet aantrekken omdat ze geen 'eigenaar' ervan zijn.

Een enkele politieke partij in Nederland is nooit groot genoeg om zonder samen te werken met andere partijen een onderwerp vooruit te helpen. Daarom is het zo belangrijk om uw petitie aan alle partijen te overhandigen. Wel kunt u alvast goed contact hebben met enkele partijen die ervoor zullen zorgen dat ze u en uw petitie zullen steunen.

De rol van de burgemeester

Petities mag u soms ook aan de burgemeester overhandigen. Let er dan op dat de burgemeester de petitie in ontvangst neemt als 'voorzitter van de gemeenteraad' en dus ook meedeelt aan de hele gemeenteraad. Als het goed gaat is de hele gemeenteraad ook aanwezig in dezelfde ruimte (de raadszaal). Maar als het buiten voor of in de hal van het gemeentehuis gebeurt voor de vergadering, dan moet de burgemeester zeggen dat de petitie voor de hele gemeenteraad is.

De burgemeester kan het namelijk ook als het 'college van burgemeester en wethouders' naar zich toe trekken en de raad niet informeren. Misschien goed bedoeld, maar het kan ook een politieke truuk zijn om de raad er niet bij te betrekken. Opletten dus.