Burgerinitiatief
Het burgerinitiatief is het recht van burgers om onderwerpen of concrete voorstellen op de agenda van een volksvertegenwoordigend orgaan te plaatsen, zoals de Europese Commissie, Tweede Kamer, Provinciale Staten of de Gemeenteraad. Zo'n orgaan moet hierover ook een standpunt innemen als aan de eisen voor een burgerinitiatief is voldaan.
Het belangrijkste doel van het burgerinitiatief is om de band tussen burger en bestuur te versterken. Voor invoering van het burgerinitiatief is geen wettelijke regeling nodig, elk orgaan past het eigen reglement hiervoor aan.
Op nationaal niveau wordt als eis gesteld dat minstens 40.000 ondertekenaars 18 jaar of ouder zijn en de Nederlandse identiteit hebben.
De leeftijdseis geldt praktisch ook altijd voor de andere organen. Nog niet alle gemeenten hebben een burgerinitiatief mogelijk gemaakt.
Een burgerinitiatief trekt wel minder aandacht, maar is doorgaans niet minder succesvol dan een goede petitie. De meeste burgerinitiatieven worden namelijk afgekeurd op formele (niet-inhoudelijke) gronden. Een kleine, goed doordachte petitie kan evengoed gevolgen hebben voor wet- of beleidswijzigingen.
Op Europees niveau wordt het Europees Burgerinitiatief verwacht in 2011, zoals beschreven in het Verdrag van Lissabon.
Op 15 december 2010 is het aangenomen. Zie de resolutie op de site van het Europees Parlement:
Een evaluatie van het Burgerinitiatief in Binnenlands Bestuur [1] en door Netwerk Democratie in 2012 [2]
Een bespreking van afgewezen burgerinitiatieven op Sargasso door Steeph:
De conclusie kan dan ook niets anders zijn dan dat de commissie inconsequent is en haar besluiten laat ingeven door politiek opportunisme. En daarmee schofferen ze wederom de burgers die zo graag mee willen helpen een levendige democratie te krijgen en tienduizenden mensen mobiliseren om iets geagendeerd te krijgen. [3]
Voor een gemeentelijk burgerinitiatief, referendumverzoek of volksinitiatief is het doorgaans een vereiste dat de ondertekenaar kiesgerechtigd is. In Amsterdam waren dat er in 2010 bijvoorbeeld 591.062 (volgens www.verkiezingsuitslagen.nl ), terwijl Amsterdam toen 767.773 inwoners had (volgens www.os.amsterdam.nl/tabel/6534/ ). Dus in Amsterdam wonen is niet genoeg. Een petitie mag door iedereen ondertekend worden, zelfs door buitenlanders. Het is in het oordeel van de ontvanger hoe zwaar het weegt waar men vandaan komt. Een petitie gericht aan Amsterdam die uitsluitend door toeristen van over de hele wereld wordt ondertekend kan bijvoorbeeld zwaarder wegen dan een petitie die door alle kiesgerechtigde inwoners van een paar straten wordt getekend. Afhankelijk van het onderwerp ook.
Elders in Europa
In Finland zijn 50.000 handtekeningen nodig voor een burgerinitatief [4]
