Interview 14 juni 2011

Onderstaand interview was basismateriaal voor een groter artikel in de Volkskrant van 15 juni 2011 over digitaal actievoeren. In het V-katern, Media, pagina's 22 en 23 Reportage: Demonstreren met een muisklik

Vanuit welke gedachte is Petities.nl ontstaan?

‘Jammer genoeg vanuit een hele andere gedachte dan wat ik nu op de website zie. Het oorspronkelijke doel van Petities.nl was om een dialoog op gang te brengen tussen burgers op internet en politiek Den Haag. Het is een platform voor ideeën die er anders niet door zouden komen. En natuurlijk biedt het politici de mogelijkheid om burgers een direct antwoord op hun vraag te geven. Vooral dat laatste punt heeft voor de nodige teleurstelling gezorgd. Er is ontzettend weinig respons op de petities vanuit Den Haag. Bovendien gaan steeds minder ingezonden petities gepaard met concrete plannen en voorstellen. Het is vooral veel Red dit en Stop dat. Erg jammer.’

Worden de petities gescreend voordat zij op de website verschijnen?

‘Absoluut. Alleen petities met een afzender, geadresseerde, constatering en concrete eis aan een overheid worden geplaatst. Die eis kan van alles zijn. Het liefst een origineel voorstel, maar het kan ook zijn om niet te bezuinigen. Als het maar niet blijft bij louter een constatering over een onrecht of wat richtingloos geklaag. De petitie moet constructief zijn, een overheid moet er immers een antwoord op kunnen geven.’

Ontvangen jullie meer petities sinds er werd aangekondigd dat Nederland flink zal moeten bezuinigen?

‘Zeker. Toen de website net was opgericht kregen we jaarlijks slechts tientallen petities binnen. Sinds de bezuinigingen zijn aangekondigd is dit aantal fors gestegen. Alleen al in het afgelopen jaar hebben we 400 petities ontvangen en daar komen dagelijks meerdere petities bij. Ook zijn er nu per petitie meer ondertekeningen.’

Wat wordt er uiteindelijk met al die petities bereikt?

‘De resultaten zijn zeer afwisselend. Zoals ik al zei is de respons vanuit Den Haag minimaal. En dat terwijl ik oorspronkelijk hoopte dat iedere petitionaris een antwoord vanuit de overheid zou ontvangen. We merken namelijk dat burgers echt een sterke behoefte hebben aan een dergelijk contact. Er zitten inmiddels meer dan twee miljoen e-mailadressen in mijn database. Toch is slechts op een paar petities daadwerkelijk gereageerd. De overgrote meerderheid wacht nog op een antwoord. En dat terwijl een 'nee, we geven geen gehoor aan uw verzoek en wel hierom'-antwoord wat mij betreft ook al winst zou zijn. Jammer genoeg neemt de huidige regering het petitierecht niet serieus. Bedankt voor uw petitie, wordt lid van onze partij. Zoiets krijgt men vaak als antwoord.’

Welke petities hebben wel verandering teweeg gebracht?

‘We merken dat vooral de petities die niet om landelijke, maar juist om gemeentelijke kwesties gaan effect hebben. Dat een bepaalde bibliotheek niet mag worden wegbezuinigd bijvoorbeeld. In zo’n geval kan een pleidooi op Petities.nl een heel proces ontketenen, waar het gemeentebestuur uiteindelijk aan toegeeft. Natuurlijk gaat een petitie vaak ook gepaard met andere acties en demonstraties, dus het ligt niet alleen aan onze website.’

Je hebt dus meer nodig dan alleen een online petitie om je doel te bereiken?

‘Dat verschilt wederom per geval, maar ik denk dat het vooral afhangt van de persoon die achter de petitie zit. Je moet niet alleen achter je zaak staan, maar er ook actief op blijven zitten. Alleen een verzoek op internet plaatsen, daar bereik je niets mee. Daarbij verschaft een petitie je geen democratisch recht. Er zullen altijd meer mensen zijn die je petitie niet hebben ondertekend, dan die dat wel hebben gedaan. Bovendien verdedigt menig petitie alleen een eigen belang zonder rekening te houden met het algemeen belang.’

Gaat online demonstreren het demonstreren op straat vervangen?

‘Het mooie van een online petitie is vooral dat het een andere structuur biedt. Bij een ‘normale’ demonstratie verzamel je mensen via je persoonlijke netwerk. Door online te demonstreren kun je een totaal andere groep burgers bereiken. Petities.nl biedt individuen, die in het dagelijks leven niets met elkaar te maken hebben, de mogelijkheid om zich op het web rondom een bepaalde kwestie te verzamelen. Het is dus vooral een andere manier om medestanders te vinden. Om bruggen te slaan.’

Waarom zijn petities over kindermisbruik en borstkanker het populairst?

‘Dat zijn petities die aangrijpen op sterke gevoelens en emoties. Meetal zijn deze pleidooien in één adem door een individu opgeschreven. Ben je ergens boos over? Hup, zet het online! Ik noem ze dan ook de emotiepetities. Helaas gaan juist deze petities vaak over kwesties waar weinig aan kan worden veranderd. Natuurlijk is borstkanker verschrikkelijk, en natuurlijk moeten we kindermisbruik stoppen, maar dat soort problemen los je niet op met een nieuw beleid. In zo’n geval is een online petitie meer een uitlaatklep dan het begin van een lobby.’

Waarom denkt u dat online petities zo populair zijn?

‘Mensen willen laten zien dat ze zich ergens voor inzetten, dat ze zich kwaad maken over een bepaald onrecht. De meeste van hen ondertekenen op Petities.nl dan ook niet anoniem. Ze willen erkenning voor hun bijdrage. Daarbij is het een geschikte manier om zoveel mogelijk medestanders te vinden. Het populairst zijn de petities die door mensen onderling naar elkaar worden doorgemaild. Dat levert zo’n 80% van alle ondertekenaars op. Zo’n snelle verspreiding is niet mogelijk wanneer je met een papieren blaadje langs de deuren gaat. Bovendien activeren we met Petities.nl ook de mensen die niet langs de deuren zouden gaan, maar wel in een kwartiertje voor het slapen gaan een paar linkjes willen aanklikken. Pyjama-activisten noem ik dat.’