Reclamecode-dossier-2021-00255/308741
De reclamecodecommissie heeft uitspraak gedaan in een zaak die aangespannen was door een ondertekenaar van een petitie op Petities.nl. Hieronder de door ons van commentaar verrijkte uitspraak. We beschikken niet over €500 om in beroep te gaan tegen een uitspraak die verder geen gevolgen heeft. We worden namelijk verplicht om ons te gedragen zoals we ons al vele maanden gedragen. Dat is sneu geld. In schuinschrift de uitspraak, in het vet ons commentaar.
Klager stelt dat afzender zijn e-mailadres gebruikt voor andere doeleinden dan waarvoor hij het heeft verstrekt. Ondanks dat hij al meerdere malen heeft aangegeven dat hij dit niet wil. Na het invullen van een petitie op de website van afzender heeft klager een e-mail ontvangen waarin wordt gevraagd zijn “functie” in te vullen.
Nee. In de e-mail wordt dat niet gevraagd. Bij het ondertekenen bestaat de optie om dat in te vullen. Bij het wissen van de ondertekening, als de petitie voorbij is, willen we de functie en woonplaats zonder verdere persoonsgegevens bewaren. Als dat veld leeg is, zoals het geval was, is er dus geen sprake van.
In dezelfde e-mail staat ook:
“STEUN PETITIES.NL
Met uw gift wordt de website beter.
U kunt ook een advertentie plaatsen voor een petitie.
Of kom naar onze workshop democratie.”
Klager heeft over het ontvangen van de e-mail bij afzender geklaagd, maar hierop geen reactie ontvangen.
We hebben uitgebreid met deze meneer gemaild. Hij was op zoek naar een manier om ons te pakken op de e-mail die hij van ons ontving omdat hij de e-mail niet had willen ontvangen. Het is een grotendeels huishoudelijke e-mail met daarin de mededeling dat we gegevens gaan wissen, maar ook over hoe het ging met de petitie. Standaard staat er in de footer van onze e-mail nog wat extra info hoe je de stichting Petities.nl kan helpen met een donatie. Dus dat is geen dienstverlening omdat je dienstverlening niet met giften betaald. Er is geen overeenkomst, er is geen afspraak over wat je precies voor je betaling kan verwachten, je kan dus ook niet reclameren na je gift.
Samenvatting van het verweer
De e-mail waartegen klager bezwaar maakt, is na het door klager invullen van de petitie verzonden. Klager heeft als ondertekenaar van de petitie, na te hebben aangegeven hier geen bezwaar tegen te hebben, via e-mail nieuws over het verloop van de petitie ontvangen.
Het doel van het versturen van de e-mail is niet om iets te verkopen. De klacht betreft ten eerste het verzoek om bij ondertekening de “functie” van de ondertekenaar in te vullen. Afzender vraagt om bij ondertekening van de petitie de functie in te vullen, omdat de persoonsgegevens (online) worden gewist. De functie van de ondertekenaars staat zichtbaar bij de petitie. De namen van de ondertekenaars worden op verzoek gewist, omdat het hier om persoonsgegevens gaat. Als de beschrijving van de functie blijft staan, dan kunnen ondertekenaars in de toekomst een beeld krijgen van de steun voor een petitie. Bijvoorbeeld of de petitie voornamelijk is ondertekend door studenten. Dit maakt onderdeel uit van het publieke debat en kan geschiedschrijvers helpen en kwesties te interpreteren. Dit is geen dienst. Een ondertekenaar krijgt hier niets voor terug. Afzender doet hier verder niets mee en verwerkt dit gegeven niet.
Ten tweede betreft de klacht de opsomming wat ondertekenaars kunnen doen om afzender te ondersteunen, namelijk het doen van een gift, advertentieruimte kopen en een workshop boeken.
Er is geen sprake van direct-mail waarin ondertekenaars worden aangeschreven. Het gaat om de mogelijkheden afzender te ondersteunen. Afzender verzet zich juist tegen privacy-schendingen en reclame. Zo doet afzender niet aan cookies, profilering en aandacht verkopen aan derden voor andere diensten. Informatie verlaat nooit de server en alle kostbare informatie wordt zelfstandig gewist.
Dat was ons verweer geparafraseerd door de voorzitter van de Reclamecode-commissie.
Het oordeel van de voorzitter
1) Klager heeft op de website van afzender een petitie ondertekend en aangegeven geen bezwaar te hebben tegen informatie over het verdere verloop van de petitie. Klager heeft vervolgens een e-mail ontvangen en stelt dat er sprake is van het toezenden van ongevraagde reclame via e-mail.
2) In de bestreden e-mail informeert afzender over het verdere verloop van de petitie en vermeldt zij hoe met de persoonsgegevens wordt omgegaan en worden manieren genoemd om afzender te steunen. De voorzitter acht de e-mail in zijn geheel informatief van aard en niet aanprijzend bedoeld. De e-mail bevat informatie naar aanleiding van de dienst waarvan klager gebruik heeft gemaakt en die klager nodig heeft om te weten dat hij met het gebruik van die dienst zijn doel heeft bereikt, en verder onder meer over hoe wordt omgegaan met zijn persoonsgegevens. De gemiddelde consument zal de uiting niet als reclame aanmerken, ook niet nu onderaan de uiting wordt opgeroepen afzender te steunen en daarbij kort enkele opties worden genoemd. Dat de uiting door dit laatste wel enige aanprijzende elementen bevat, neemt niet weg dat deze elementen direct verband houden met de aangeboden dienst en daarop een logisch te achten aanvulling vormen. De wijze waarop op de mogelijkheden wordt gewezen om adverteerder te steunen, is in het geheel van de uiting van onderschikt belang en gaat ook niet zo ver dat de bevestiging reeds daardoor moet worden opgevat als een reclame-uiting waarop de Code e-mail van toepassing is. Nu de e-mail niet onder het toepassingsgebied van de Code reclame via e-mail valt, beslist de voorzitter als volgt.
De beslissing van de voorzitter
Gelet op het voorgaande wijst de voorzitter de klacht af.
Een hele wijze beslissing van de voorzitter.
Klagers bezwaar tegen de beslissing van de voorzitter
Klager maakt om de volgende redenen bezwaar tegen de voorzittersbeslissing:
De links in de tekst onder het kopje “STEUN PETITIES.NL” verwijzen naar betaalde diensten, dan wel naar de mogelijkheid tot het doen van een gift. Deze verwijzingen betreffen niet meer specifiek de betreffende actie, maar zijn algemeen wervend van aard en mogelijk worden daarmee ook petities gesteund, waar klager niet achter staat. Er wordt onder meer geworven voor een concrete workshop, hetgeen geen petitie is en niet een kwestie van algemene aard betreft, aldus klager.
Ja, het hele uitgangspunt van Petities.nl is dat er allerlei verschillende petities op staan, heel democratisch. Per definitie petities waar je het niet mee eens bent omdat er tegengestelde petities op staan. Als je je een beetje verdiept in de site (of een blik op de lopende petities werpt) dan wordt dat heel snel duidelijk.
Als klager bij een website voor planten een plant bestelt en kenbaar maakt dat hij geen reclame wenst, verwacht hij geen verzoek om deel te nemen aan een workshop of wervende teksten om andere planten bij de betreffende aanbieder te kopen.
Onvergelijkbaar. Een verkoper van producten gaat niet bedelen om donaties. Hoogstens de fooienpot bij de uitgang is vergelijkbaar: Beviel uw aankoop? Dan kunt u als dank een fooi achterlaten. Of dat een winkel naast de fooienpot ook nog een product verkoopt met een hoge marge omdat er anders te weinig inkomsten zijn, die koop je dan om de winkel te steunen.
Afzender heeft volgens klager de Code e-mail 2012 overtreden. Klager heeft meermalen aan afzender meegedeeld dat hij niet wil dat afzender zijn e-mailadres gebruikt voor andere doeleinden, dan waarvoor hij het heeft verstrekt.
In die code e-mail 2012 gaat het over dienstverlening. De e-mail gaat niet over het orderproces van een plant, maar over het ondertekenen van petities en een gift aan de organisatie die dat mogelijk maakt. Voor de 'workshop democratie' vroegen we €25 om zeker te zijn dat men op komt dagen en we niet voor een lege zaal komen te staan. Het bedrag was dan ook niet eens kostendekkend. Zeker geen commercieel product, vooral om van de lokatie van onze subsidiegever een werkplaats democratie te maken, in het verlengde van het doel van dat fonds. De workshops gingen door de pandemie en door een gebrek aan belangstelling (te vaag waarschijnlijk, commercie is niet onze specialiteit) niet door en daarom verdween de oproep ook uit de footer van onze e-mails. De advertenties zijn een andere vorm van een donatie (bepaald niet populair), op die manier kunnen we btw afdragen aan de Belastingdienst, dat kunnen we niet over donaties.
Het oordeel van de Commissie
Uit hetgeen partijen naar voren hebben gebracht, begrijpt de Commissie dat klager zijn e-mailadres aan afzender heeft verstrekt in het kader van de ondertekening door klager van de petitie ‘Met zorg 538 de zorg geminacht’. De door klager ontvangen e-mail houdt informatie in over het resultaat van deze petitie, namelijk dat het ‘fieldlab’ van 538 Oranjedag niet doorgaat. Verder wordt klager in deze e-mail geïnformeerd over wat er na de petitie gebeurt met de door hem verstrekte gegevens. Vervolgens eindigt de e-mail met een oproep. Naar het oordeel van de Commissie houdt deze oproep een aanprijzing in van diensten van afzender, namelijk van de mogelijkheid om een advertentie te plaatsen of een workshop te volgen. Daarnaast kan de mededeling “Met uw gift wordt de website beter” worden aangemerkt als het vragen van een dienst, te weten een schenking.
De advertentie is wel een dienst, je krijgt er een tegenprestatie voor terug. Je kan een bepaalde petitie een aanbeveling geven op de site voor een tientje. Op deze manier krijgen we niet alleen maar giften binnen maar kunnen we ook bij de Belastingdienst een BTW-afdracht doen. Op jaarbasis verkopen we zo een dozijn advertenties van een tientje. Met de opbrengsten daarvan kunnen we niet eens in beroep gaan tegen de Reclamecode-commissie om te bestrijden dat dit een commerciële dienst is. En zoals de voorzitter al terecht opmerkte, de oproep in zijn geheel is geen reclame, ondergeschikt aan de rest.
Door bovenbedoelde aanprijzing van diensten en het vragen van een dienst moet de e-mail -in haar geheel beschouwd- worden aangemerkt als reclame via e-mail als bedoeld in artikel 1.2 Code e-mail 2012. Nu klager onweersproken heeft meegedeeld dat hij meermalen aan afzender kenbaar heeft gemaakt dat hij niet wil dat afzender klagers e-mailadres gebruikt voor andere doeleinden, dan waarvoor klager het heeft verstrekt, heeft afzender gehandeld in strijd met artikel 1.3 onder a Code e-mail, door de onderhavige e-mail aan klager te doen toekomen.
De e-mail in haar geheel beschouwd is dus geen reclame via e-mail. De wijsheid van de voorzitter is helaas gesneuveld, het lijkt erop dat de commissie de e-mail in kwestie niet goed heeft bestudeerd. Ook heeft de klager dit niet meermalen aan de afzender kenbaar gemaakt. Mogelijk denkt hij dat omdat hij voor elke petitie die hij ondertekent klaagt over de e-mail die hij erover ontvangt met die voor hem aanstootgevende footer. Maar in onze database zien wij alleen e-mailadressen gekoppeld aan een ondertekening. Bij een klacht wissen we bijvoorbeeld een ondertekening, maar de andere ondertekeningen met dat adres niet. We leggen geen verband tussen ondertekeningen, zo werken we niet. We leggen geen profiel aan van gebruikers, dat is allemaal niet gekoppeld. Niet zo vreemd ook, want we doen niet aan profilering, we zijn geen handelaar in aandacht zoals met advertentie-inkomsten gefinancierde websites en platformen.
Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist.
De beslissing
De Commissie vernietigt de beslissing van de voorzitter. Zij acht de reclame-uiting in strijd met artikel 1.3 onder a Code e-mail en beveelt afzender aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te verspreiden.
Nou, ook toevallig. Want die workshops en die advertenties noemen we al tijden niet door het gebrek aan belangstelling. Maar dus niet omdat de Reclamecode-commissie ons dat vraagt maar omdat het niet werkte.
