Lokettist

Een lokettist is degene die namens een overheid (bijvoorbeeld een gemeente) een 'loket' bemenst in de website petities.nl. Doorgaans iemand van griffie of van de afdeling communicatie van een gemeente. De overheid is de ontvanger van een petitie. Dat is het petitierecht zoals dat in de Grondwet staat.

Vragen van griffie

Wat gebeurt er als er een petitie wordt geplaatst? Krijgen wij automatisch bericht?

Als er een concept-petitie wordt geplaatst gericht aan uw loket krijgt raadsgriffie@_gemeente_.nl (of wat u maar opgeeft) automatisch een e-mail daarover. Die vergt geen ingrijpen. Maar als de petitionaris ook besluit dat de petitie ondertekenbaar moet worden, dan krijgt u opnieuw een e-mail. Veel petitionarissen bedenken zich (na even wat huiswerk doen en een nachtje slapen) en laten de petitie in concept staan.

U kunt de petitionaris feedback geven (bellen, mailen, wat maar makkelijk is) over hoe de petitie verbeterd kan worden om succesvol te worden. Soms is het verkeerd geadresseerd en moet het gericht worden aan een andere bestuurslaag. Kan allemaal. Dit kan al in de concept-fase als u er aanleiding voor ziet, maar u kunt het het beste aan de petitionaris overlaten.

Meestal is een petitie direct goed genoeg en kunt u inloggen in het loket via http://petities.nl/login en kunt u de petitie 'doorlaten' na die tweede mail. Daarin staat 'ondertekenbaar maken' als fase voor de petitie.

Bepaalt de initiatiefnemer hoe lang een petitie blijft staan en wanneer en aan wie die wordt aangeboden?

Standaard loopt een petitie 3 maanden. Dan moet de petitionaris het initiatief nemen om de petitie in te leveren. Als die niets doet dan stopt het in principe. De datum van inleveren kan door de petitionaris bepaald (en ook verlengd) worden. De petitie kan louter elektronisch ingeleverd worden, maar het kan ook parallel daaraan met enig ceremonieel en toelichting voor de raad gepaard gaan. De site is daar neutraal over. Na overhandiging kan het loket een e-mail door petities.nl laten versturen naar de ondertekenaars over hoe het is gegaan met de petitie. Als de petitie helemaal is afgehandeld gaat er een antwoord naar alle ondertekenaars.

Hoeveel ondertekenaars zijn er nodig?

En ook, "Kan je als gemeente bepalen dat er een minimaal aantal ondertekenaars nodig is voordat een petitie wordt behandeld/aan de facties, raad of het college wordt voorgelegd. Of wordt elke petitie per definitie doorgestuurd naar het betrokken orgaan (college of raad)?"

Elk loket kan zelf richtlijnen opstellen. Zo heeft de provincie Flevoland er een hele verordening ervoor opgesteld. http://flevoland.petities.nl

Ons advies is om het eerst een jaar aan te zien en dan te evalueren. In de praktijk zijn alle petities die meer dan een paar dozijn ondertekenaars hebben gehaald en ook ingeleverd worden op de één of andere manier de moeite waard. Als een fanatieke lokale actiegroep geen draagvlak weet te verwerven dan verlengen ze keer op keer de overhandigingsdatum en geven ze het op een goed moment op zonder te overhandigen. Een petitie met alleen de u al bekende insprekers wordt dus doorgaans niet overhandigd. Er staat druk op ze om aan te tonen dat ze draagvlak hebben. De website maakt pijnlijk duidelijk dat ze met een particuliere lobby bezig zijn die niet breed wordt gedragen. Ze willen niet te kijk staan op die manier en vermijden eerder dit instrument en geven de voorkeur aan traditioneel inspreken en andere participatievormen.

Het interessantst zijn de petities die uit het niets komen van burgers die onbekend zijn uit het inspraakcircuit, met een onderwerp dat nooit eerder genoemd is. De zogenaamde 'pyjama-activisten'. Drukbezette burgers die om 23:00 's avonds nog even achter de computer kruipen om een tekstje te tikken of een petitie te ondertekenen.

Plots worden dergelijke petities ondertekend door allerlei anderen (meer dan alleen vrienden en bekenden, dus meer dan een paar dozijn). Dat is een teken dat er iets aan de hand is en de andere 'pyjama-activisten' nemen de moeite om te ondertekenen. Vaak ook 'onbereikbare' burgers die niet stemmen, geen huis-aan-huiskrant lezen en brieven van de gemeente heel oppervlakkig of niet lezen.

Zijn er nog voorwaarden aan verbonden?

En ook: "Ik had begrepen dat het niet anoniem kan, maar zie op de website talloze anonieme ondertekenaars. Of is dat alleen een kwestie van niet openbaar op internet, maar wel bekend voor gemeente?"

Dat laatste. Mensen willen hun privacy beschermen, maar de ontvanger van de petitie krijgt wel alle gegevens. Behalve het e-mailadres. Die bewaren wij, zodat de ondertekenaar erop kan vertrouwen dat ze alleen volgens onze regels e-mail ontvangen en niet eindeloos spam ontvangen van petitionaris of overheid.

Elke petitie heeft achter de schermen een knop waarmee een PDF uitgeprint kan worden met alle ondertekenaars met naam- en toenaam. In geval van een burgerinitiatief ook geboortedatum en plaats en zo. Om in de basisadministratie te kunnen checken.

Wat voor ondersteuning heeft een petitionaris nodig?

Als een petitionaris op de website een petitie aanmaakt kan het voorkomen dat de petitionaris hulp nodig heeft. Een petitie is bijvoorbeeld gericht aan de verkeerde overheidslaag of het is een petitie waar geen enkele overheid over gaat, bijvoorbeeld een ongerichte oproep voor burgers om in actie te komen. Via de website kunt u de petitionaris op weg helpen. Dat soort kwesties. Het komt niet vaak voor, de meeste petities gaan gelijk goed. Als er al petities zijn, op lokaal niveau zijn er maar enkele petities per jaar, tenzij de gemeente er actief op wijst in de eigen communicatie.

Wat houdt het petitieloket op de website precies in en wat moeten wij daarvoor doen?

U krijgt een login voor de website en dan kunt u petities op 'ondertekenbaar' zetten als u heeft geconstateerd dat ze aan uw voorwaarden voor een petitie voldoen (leesbaar, gaat over zaken waar de gemeente over gaat, geen smaad/privacy overtredingen etc.). Als de einddatum van de petitie nadert dan ligt het initiatief bij de gemeente om een petitie te overhandigen. Dat kan louter digitaal (u krijgt dan een PDF met de ondertekenaars) of met enig ceremonieel en toelichting in de raadszaal. Wat de petitionaris kiest. Het antwoord op de petitie kunt u via onze website naar alle ondertekenaars sturen, zodat ze weten wat ermee gebeurt is en ze zich gehoord weten.

In de praktijk krijgt u op raadsgriffie@_gemeente_.nl (of wat voor adres u maar opgeeft) een waarschuwing dat er een petitie is. Daarin staan links naar het loket en moet het zich verder vanzelf wijzen.

Hoe passen petities in het burgerparticipatietraject in onze gemeente?

Participatie is een complexe materie en daar zijn wij niet volledig in gespecialiseerd. Petities.nl beperkt zich (als relatief kleine organisatie) tot het faciliteren van petities voor burgers. Maar we weten wel dat de petitie het op 1 na belangrijkste instrument is van politieke participatie na stemmen bij verkiezingen. Door de laagdrempligheid komen meer burgers naar de gemeenteraad en in aanraking met de politiek dan met andere instrumenten. Ook kunnen ondertekenaars uitgenodigd worden voor andere participatie-instrumenten. Ze kunnen aanvinken dat ze daar open voor staan en 1 op de 11 doet dat.